Wednesday, November 26, 2008

За "американскую мечту" нужно платить




Ипотечный кризис крайне негативно повлиял на всех американцев. Кто-то напрямую, кто-то косвенно, но все жители США на себе почувствовали его карающую десницу.
Джуди Кис, жительница Кливленда (штат Огайо), из-за ипотечного кризиса в прошлом году потеряла свой дом. Для его покупки она в свое время брала два кредита: первый ей предоставили в 1997 году, когда она приобрела дом в ипотеку за 97500 долларов, а следующий кредит под залог своего дома Джуди брала несколько лет назад.Известно, что в США покупать жилье в кредит было очень удобно из-за низких процентных ставок. Американцы привыкли еще и к тому, что под залог своих домов можно было брать еще и другие кредиты. Ведь банки оценивали их дома очень дорого. Вот Джуди Кис тоже так и поступила. Но вскоре она обнаружила, что уже не в состоянии продолжать оплачивать свои кредиты.Вначале она попыталась продать свой дом за 170000 долларов и таким образом закрыть свои кредиты. Ведь в начале 2007 года местное правительство оценило ее дом в 152900 долларов. Нужно отметить, что в США правительство штата оценивает недвижимость граждан, чтобы правильно начислять жителям налог на имущество.Но Джуди не удалось продать свой дом за такую сумму, а банк отказался пересматривать условия ее кредитного контракта. Более того, ее лишили права выкупа закладной. Банк вернул дом себе, который к тому времени упал в цене в несколько раз. В марте 2007 года дом Джуди был продан за 60000 долларов. Напомню, что 10 лет назад она покупала его за 97500 долларов.Патрик О"Доннелл, еще один житель Кливленда, рассказывает, что он покупал свой дом в благополучном районе города в западной окрестности за 150000 долларов в 2003 году. По его словам, такие же дома, как у него, сейчас в Нью-Йорке оцениваются в 1,5 млн долларов. Но в Кливленде, конечно, за эту сумму он не сможет продать свой дом.- Если бы я продал свой дом, то потерял бы много денег - цены очень сильно упали, - говорит Патрик.Нужно отметить, что сейчас в США происходит большое сокращение рабочих мест. Как нам рассказывает Патрик, те, кто попал под сокращение, скоро начнут продавать свои дома, ведь новые безработные не смогут выплачивать кредит.Родители Патрика, которые живут в штате Нью-Гемпшир, хотели переехать поближе к сыну, но теперь колеблются с переездом: в сегодняшних условиях они не смогут продать свой дом за желаемую цену.В Кливленде сейчас можно купить дом и за 20000 долларов, но только в бедных районах, что в восточной части города, где процветают наркомания и проституция. В этих районах криминал настолько лют, что даже поставщики пиццы отказываются ехать туда.Проблема ипотечного кредита дала о себе знать еще в 2000 году, когда люди все чаще стали запаздывать с оплатой кредита. По информации "Mortgage Bankers Association", если в 2000 году в Огайо непунктуальные заемщики составляли лишь 4 процента от общего числа, то уже в начале 2004 года поздние платежи стали составлять 35 процентов (!) от всех платежей.Между тем в Кливленде (крупнейший город штата Огайо) рост цен на недвижимость с 1996 по 2002 год составил почти 56 процентов. В целом по США рост цен на недвижимость в это время составлял 23 процента. Множество банков, которые занимались ипотекой, удвоили свою прибыль. Так, прибыль компании "National City" выросла с 1,4 млрд долларов в 2001 году до 2,8 млрд долларов в 2004-м. "Washington Mutual" повысил свои доходы с 1,9 млрд долларов в 2000 году до 3,9 млрд долларов в 2002-м. "Countrywide", компания, которая была лидером по раздаче ипотечных кредитов, вообще утроила свои доходы - с 841 млн долларов в 2002 году до 3,9 млрд долларов в 2004-м. Но в последние месяцы все эти банки были объявлены банкротами.Кливлендцу Роберту Смиту "черной метки" от ипотечного кризиса еще не поступало, поскольку и он, и его жена благополучно работают. Правда, у Роберта были планы переехать в другой район, поближе к школе своего сына, но теперь он уже понимает, что не сможет продать свой дом по желаемой цене, так как сейчас в Кливленде никто ничего не покупает на рынке недвижимости, поскольку банки перестали давать кредиты. Роберт вынужден оставаться в том же районе, где и жил. По его словам, в таком положении оказался не только он один.- В Кливленде от кризиса на рынке недвижимости пострадала в основном восточная часть города, - говорит он. - Множество бедных афроамериканцев в свое время брали дома в кредит, но потом оказались не в состоянии оплачивать их. Это частично случалось из-за недобросовестных теневых брокеров. Вообще, от кризиса в Кливленде, как и в целом в США, афроамериканцы являются наиболее пострадавшей группой.По словам Роберта Смита, никто из американцев пока не почувствовал эффекта от финансовой поддержки правительства. Но он согласен, что решение выделить 700 млрд долларов американским банкам само по себе остановило кризис от дальнейшего его углубления.Сенатор Ричард Лугар, работающий в сенате уже шестой срок и являющийся лидером республиканцев в комитете международных отношений, в интервью корреспонденту "ЭК" сказал:- 700 млрд долларов - это очень большие деньги. Я был против принятия этого решения, ведь это деньги налогоплательщиков.По его словам, вначале сенаторы рассуждали так: раз банки не предвидели такой проблемы, пусть теперь сами и расплачиваются. Но потом сенату все же пришлось принять этот законопроект.Как отметил Ричард Лугар, в том, что банки давали кредиты всем, кто захочет, были свои особенности. Как показывали исследования, покупка дома была одной из главных элементов "американской мечты".- Многие в мире до последнего момента считали, что это была внутренняя проблема США. Но мировой финансовый кризис показал, что за "американскую мечту" придется заплатить всему человечеству, - сказал сенатор.

Барак Обама: выстрелы в Далласе


Американцы серьезно и небезосновательно опасаются, что на избранного президента Барака Обаму может быть совершено покушение. Еще в ходе предвыборного марафона полицией были задержаны молодые люди, планировавшие убить чернокожего претендента на почве расовых предубеждений.
Из истории известно, что на жизнь четырех президентов США были совершены покушения, два из которых так или иначе связаны с расовым вопросом. Если 16-й президент Авраам Линкольн обеспечил черным свободу от рабства, то 35-й хозяин Белого дома Джон Кеннеди многое сделал, чтобы гражданские права афроамериканцев были приравнены к правам белых граждан США.Теперь у американцев есть страх, что Барак Обама может стать пятым президентом, который повторит судьбу Линкольна и Кеннеди. Этот страх можно прокомментировать словами 32-го президента США Франклина Рузвельта, который говорил: "Единственное, чего нам следует бояться, это сам страх" ("The only thing we have to fear is fear itself"). Как это ни печально, но расовые проблемы актуальны для США и в третьем тысячелетии. Американцы никогда не забудут Мартина Лютера Кинга, который тоже пал жертвой расизма.- Конечно, расовые проблемы уже не так злободневны, как это было в предыдущих веках, но они не исчезли полностью, - сказала в интервью нашей газете Джерри Эдингс, афроамериканская журналистка.Да, данная проблема осталась. Это можно было наблюдать в предвыборный период, когда на политические мероприятия в поддержку Обамы собирались в основном черные граждане. В конце концов афроамериканцы и стали той силой, которая обеспечила ему победу. Конечно, эксперты видят в победе Обамы и фактор молодых и новых избирателей. Но ведь большинство из них и были афроамериканцами, которые впервые зарегистрировали свой голос и проголосовали. Кстати, аналитик по выборам Давид Боситис рассказывал мне, что кое-где черные американцы сомневались в цвете кожи Обамы, говоря: "This guy is so white" - "Он какой-то белый".В городе Кливленде (штат Огайо) в ту памятную ночь 4 ноября, когда стало известно, что Барак Обама победил на выборах, число ликующих афроамериканцев на улицах превышало все мыслимые пределы. Ведь это была и их победа. Звучали следующие речи: "Я никогда, даже в своих самых смелых снах, не мог себе представить, что президентом США станет афроамериканец!", "Я не думала, что, пока жива, увижу такое!", "Я думал, что буду уже лежать в гробу, когда такое случится!". Так говорили афроамериканские жители Кливленда. Немудрено, ведь они на своем веку многое пережили из-за цвета своей кожи.Для Билла Майерса, потомка южных рабовладельцев XIX века, у которого дед воевал на стороне Конфедерации, самое ужасное заключается в том, что США в течение веков допускали "домашний терроризм" против черных.- То, что белые люди и на севере, и на юге молчали в течение стольких лет, видя, что творят с черными, можно считать одним из великих позоров американской истории, - говорит он. И это невозможно стереть из памяти афроамериканцев. Черные родители воспитывали своих детей в смирении и покорности, чтобы сохранить им жизнь. В противном случае, когда черные пытались защищать свои гражданские права, в ход пускалась так называемая машина линчевания. Линчеванию подвергались главным образом свободолюбивые афроамериканцы. Причем это имело место не только в южных штатах, но даже в Огайо, так как в 20-х годах прошлого века правительство штата контролировалось членами Ку-клукс-клана - террористической расистской организации, созданной в 1865 году ветеранами армии Конфедерации для пропаганды идей превосходства белой расы.Ку-клукс-клан являлась единственной террористической организацией США, которая поддерживалась правительством. Это как в случае с Пакистаном, когда тамошние власти поддерживали "Талибан".Кстати, очень символично, что покушение на жизнь Обамы готовилось в штате Теннеси, ведь Ку-клукс-клан как организация была создана именно там.Конечно, страх перед возможным покушением на Обаму больше волнует черных американцев, нежели белых. Это я поняла, когда спрашивала мнение по этому поводу и у тех и у других. Афроамериканцам было очень трудно ответить на подобные вопросы, в их словах чувствовалась какая-то боль. Были даже случаи, когда они просто отказывались отвечать на этот вопрос: так, к примеру, сделали профессор-афроамериканец Джейсон Джонсон и черный мусульманин Имам Паул Хасан.Белые американцы более спокойно относились к таким вопросам. Например, Чарльз Райс сказал, что у него есть такого рода страхи, поскольку до сих пор в США существуют элементы расизма, впрочем, как и в остальном мире. Томас Манн, известный эксперт по выборам, утверждает, что в США возможное покушение - нормальный риск для каждого президента вне зависимости от цвета его кожи. А Билл Майерс выразился более конкретно:- В историческом контексте восшествие Барака Обамы на пост первого человека Земли приравнивается к риску максимального наказания.Расовую сегрегацию (то есть как черные и белые до сих пор живут в разных районах) можно легко наблюдать по плану Кливленда: в восточной части города расположены в основном черные районы, а в западной - белые. Разделяет Кливленд на две цветные части и река Кайахога.В церквях тоже можно было наблюдать элементы сегрегации. Когда я посетила церковь Бетани, на службу собралось около 70 человек, но лишь трое из них были белыми американцами. Как рассказывал мне гид, в старые времена черных людей просто не пускали в церкви, и они были вынуждены создавать свои приходы. Кстати, черные церкви тоже сыграли важную роль в победе Обамы, хотя в США церковь и государство разделены.Речь афроамериканцев сильно отличается от речи белых граждан. Как мне рассказывали белые жители Кливленда, они порой просто не понимают своих черных сограждан. В Кливленде очень мало случаев регистрации браков между черными и белыми. А вот межрасовые браки между белыми и азиатами или между белыми и выходцами из Латинской Америки довольно-таки распространены.Все эти факторы в итоге и дают черным американцам почву для вполне обоснованной тревоги относительно возможного покушения на Барака Обаму - первого избранного президента-афроамериканца в истории США.

АҚШ журналистерінің сайлаудағы рөлі



АҚШ медиа нарығының сайлаудағы рөлі аз- маз таңдандырады. Өйткені, олар сайлау кезінде, президенттікке кандидаттарға ресми түрде қолдау көрсетуімен ерекшеленеді.
Бірақ, қолдау дегенде, газет бетіне тегін жарнама орналастыру немесе кандидаттың штабынан ақша алып, соның есебінен жағымды мақалалар жазу деп ойлап қалмаңыз.

Расын айту керек, АҚШ журналистері кәсіби түрде өте мықты. Олар «ақпаратқа бірінші болып қол жеткізу» деген ұғыммен етене таныс, себебі, бар ақпаратты өңдеумен емес, жаңа ақпаратты таба білуімен ерекшеленеді. Бұл мәселе бойынша олар өте жылдам, шапшаң.
Алайда, егер олар зерттеуге ден қоятын болса, зерттейтін тақырыбына бар уақыты мен күшін сарп етеді. Бірнеше апта, тіпті айлап, сол тақырыптың ізінде жүре беруге бейіл. Огайодағы «Cleveland Plain Dealer» газетінің тілшісі Роберт Смитс, бір мақаланы жазуы үшін 10 күннен 2 аптаға дейінгі уақытты сарп ететінін айтады. Бұл әрине, біз үшін түсініксіздеу жағдай. Қытайдың Шанхайынан келген әріптесіміздің, сайлау кезінде оннан аса мақала жазғанын естіген ол, «Менің редакторыма бұл жөнінде айта көрме» дейді әзілдеп.
АҚШ журналистикасының біздің журналистикадан ерекшелігі сол, газеттердегі мақалалардан журналистің жеке ойын таба алмайсыз. Өйткені, ол жеке ойын мақаласына еш қоспайды. Жеке ойы, жеке көзқарасы, өзіндік позициясын қосу ия болмаса, оқырманға ақыл айтып, жөн сілтеу, өздігінен тон пішу, қорытынды жасап, тоқсан ауыз сөздің тобықтай түйінін іздеу—мұның бәрі АҚШ журналистикасы үшін жат элементтер. Олар тек ғана мәселені жете білетін эксперттердің айтқанына сүйенеді. Өйткені, олар, «biased» деген терминнің көлеңкесінде қалғысы келмейді. (Аудармасы: предвзятость, пристрастность). Яғни, өз жеке пікірінің соңынан еріп кетпеу үшін барын салады және бұл олардың қолынан келеді.
АҚШ газеттерінде «editorials» немесе редактор бағанасы және пікірлерге арналған арнайы бет бар. Бірақ, жеке пікірлер жазатын жекелеген адамдар мен қалған журналистер арасы кәдімгідей бөлінген. Яғни, пікір жазатын адам кәнігі журналист болып істемейді. Ия болмаса, жрналист бүгін кәнігі мақала жазып, ертеңгі күні редактор бағанасына пікір жаза алмайды. Екеуі екі бөлек дүние. Әрі, «editorials» бағанасының жарты бет, пікірлердің бір ғана бетке жазылатынын ескерсек, тәулігіне 30-70 бетпен шығатын газеттердегі 1.5 беттік дүниенің еш нәрсе өзгерпейтіні белгілі.
Бірақ, бір қызығы, АҚШ журналистикасында сайлау процесі кезінде президенттікке кандидатқа ресми түрде қолдау көрсету деген дәстүр қалыптасқан. Қазақстанда, бұл аса таңғаларлық нәрсе емес. Өйткені, бізде АҚШ журналистикасының элементтері аса көп таралмаған, сондықтан, да журналистер бұл стильмен аса таныс емес. Сол үшін да, кандидатқа қолдау көрсетпей, бейтарап қалатын өте ықпалды әрі танымал газетті көрсеңіз, таңғалуыңыз мүмкін.
Ал АҚШ-та керісінше, «Неге газеттер кандидатқа қолдау көрсетеді?» деп таңдануыңыз мүмкін. Өйткені, қанша дегенмен, бұл елдің журналистикасының стандарттары мүлде басқаша ғой.
«New York Times», «Washington Times» секілді газеттер дәстүрлі түрде демократтарды қолдайтын газеттер. «Los Angeles Times» газеті мен консервативті бағыт ұстанатын «Washington Post», «Wall Street Journal» газеттері, әрі ең қызығы, жариялана бастағаннан бері тек ғана республикалықтарға қолдау көрсетіп келген «Chicago Tribune» бұл сайлауда демократтар жағынан табылды. Соңғы газеттегі жағдай аса таңғаларлық та емес шығар. Өйткені, Барак Обама, Иллинойс, Чикагодан сайланған сенатор.
Билл Мейерс, «Cleveland Plain Dealer» газетінің тілшісі, газеттердің кандидатқа қолдау көрсетуін өте қалыпты қабылдайды. Оның айтуынша, газет кандидаттарды қолдағанымен, оқырмандарға әсер ете қоймайды. Өйткені, кімге дауыс берерін газеттің ресми қолдау туралы ақпаратынсыз-ақ шеше алатындай оқырманда ақыл жетерлік.
«Cleveland Plain Dealer»--Огайодағы, Кливлендтегі ең таралымды газет. Бұл жылы газет Обаманы қолдап отыр. Бірақ, 4 жыл бұрын газетте қызықты жағдай орын алыпты. Газеттің қожайыны республикалық кандидат Бушты қолдағысы келсе, редакторлар кеңесі демократ-Керриге іш тартқан. Көзқарастар қайшылығы себепті, газет кандидаттың екеуін де қолдамаған.
Кливлендтегі Case Western Reserve University профессоры Джозеф Уайттың айтуына қарағанда, газет қожайынының ол кезде Бушты қолдауы таңқаларлық жағдай емес. Өйткені, газеті бар адамдар кедей болмайды. «Ал байлар негізінен республикалықтар». Бірақ, әйтеуір, бұл жолы газет демократты қолдауды жөн деп тауыпты. Шамасы, көзқарастар қайшылығы орын ала қоймаған.
Журналист Билл Мейерс, «Огайолықтар немесе кливлендтіктер «editorials» бағанасының позициясына қарайлап, өздері шешім қабылдамай отырады дегенге сене алмаймын» дейді. Оның айтуынша, оқырмандарда онсыз да кандидаттар туралы ақпарат жеткілікті болады. Ал егер, газеттің ұстанымы оқырмандарға әсер ете қойғанның өзінде, ол бүкіл оқырмандардың 2-3 пайызына ғана ықпал етуі мүмкін.
Бірақ, сайлау күні:4-желтоқсанға дейін, бүкіл халықтың 7-8 пайызының өздерін «әлі шешім қабылдай қоймаған адамдардың» қатарына жатқызғанын ескерсек, 2-3 пайыздық ықпал өте жоғары көрсеткіш.
Келесі бір журналист Тед Диадиюн, газеттің кандидатты қолдауы деген ұғымның өзін ұнатпайды. Газеттердің бұлайша, кандидатқа қолдау көрсетуіне ол бірнеше жылдан бері қарсы. «Газеттің редакторлар кеңесінде өз қарсылығымды үнемі айтып жүремін» дейді ол.
Журналист Патрик О’ Доннел, тіпті, өз мамандығының саяси көзқарастарға байланып қалуына мүлдем қарсы. «Мен сайлауда ешкімге дауыс бермеймін. Мұндай шешім қабылдағаныма бірнеше жыл болды» дейді ол. Біз болсақ, «Азаматтық позицияңыз қайда қалады. Сайлауда бір дауыс кем болады ғой» деп тықақтаймыз оған. Ол болса, «Журналист бейтарап және әділ болуы тиіс. Ол оқырманға ақпарат тартауы ғана керек. Саяси көзқарастарын жоғары қоятын болса, ол оқырманға шынайы ақпарат тарата алмайды» дейді ол. Айтпақшы, Патрик, Огайода сайлау процесін жазып жүрді.
Біз Халықаралық Журналистер Орталығының тренері Чарльз Райстен, «Журналистердің өте бейтарап болып қалуының фонында, газеттердің редакторлар кеңесінің кандидатты қолдап, саяси бағыт ұстануы, түсініксіз жағдай емес пе?-деп сұрағанбыз. Оның айтуынша, «мұнда тұрған ештеме жоқ. Себебі, репортерлер бәрібір де бейтарап қалады ғой. Оқырман, негізінен репортердің ақпаратын оқиды. Ол редактор бағанасындағы мақаланың жеке біреудің көзқарасы екендігін біледі. Сондықтан, бұдан оқырманға келер зиян жоқ» дейді.
Американ журналистикасының ақсақалы, бұл саладағы аса ықпалды эксперт, 50-жылдық тәжірбиесі бар Бил Ковач пен «Washington Post» газетінің басқарушы редакторының орынбасары Милтон Колеман да, «Егер газеттердегі ресми позиция редактор бағанасында шығатын болса, онда тұрған ештеме жоқ» дейді. Алайда, Ковач журналистикадағы бұл жағдайды аса қатты қолдамайды екен. Оның соңғы жарыққа шығарған кітабы «The Elements of Journalism». Ол кітабында АҚШ газеттеріндегі бүкіл жағдайды бүге-шігесіне дейін талдап шыққан.
Профессор Джозеф Уайт, «Wall street journal» газетінің Обаманы қолдауы, «Обама коммунист» дейтіндердің аузына құм құйғандай болды. Уолл Стрит пен коммунизмді бірқатарға қою мүмкін емес қой» дейді. Естеріңізге сала кетсек, Обаманы қарсыластары коммунист етіп көрсетуге тырысқан. Өйткені, оның «Байлардың салығын көбейтіп, кедейлердің салығын азайтамыз» деген платформасын коммунистердің позициясымен сәйкес қарастырылған.
Сонымен, АҚШ газеттерінің дені президенттік сайлауда Барак Обаманың кандидатурасын қолдауымен ерекшеленді.

«Ең өтімді сувенир Обаманыкі болды»


АҚШ-тағы президенттік сайлау сувенирлердің саудасына аса жағымды әсер еткен. Дүкендердің барлығы дерлік сайлау кампаниясының элементтері жапсырылған сувенирлерге толы болды. Сайлаудың аяқталып, президенттің айқындалғанына қарамастан, бұл дүкендердегі сауда әлі күнге дейін өте қызу жүруде. Егер дұрыстау дүкендерде сувенирлер бағасы әжептеуір қымбат болса, жаймаларда олардың бағасы біраз арзан.

Ақ Үйден аса алыс емес қашықтықтағы жаймалардан кәдімгідей кезекте тұрған адамдарды кездестіруге болады. Саудагерлердің көңілі тоқ.
46 жастағы Марко Алеварес, Мексикадан келген эмигрант, АҚШ-та 1986 жылдан бері тұрады. Кәсібі: ұсақ саудамен айналысу. Сувенирлер сатады. Бұл жылы оның саудасы кәдімгідей жанданып қалыпты. Өйткені, қанша дегенмен, АҚШ президентін таңдайтын жыл болғандықтан, президенттікке түскен кандидаттардың суреттері жапсырылған сувенирлер сұранысқа өте молынан ие болыпты. «Жұрт негізінен Барак Обаманың бейнесі бар сувенирлерді сатып алуға бейіл болды» дейді ол. Тіпті, оның тәулігіне 100 доллар тапқан кездері де болыпты. Оның айтуынша, қала халқы сувенирлерге аса қызықпайды. Негізгі клиенттері туристер. Бірақ, бұл жылы қала халқы да сувенирлер алуға ықылас танытқан.
АҚШ-қа Қытайдан 1982 жылы келген эмигрант, 62 жастағы Джон Лонг те сувенирлермен сауда жасайды. Ол өз әріптесінің сөздерін нақтылай түсті. «Мәселен, егер 20 футболка сатсам, соның 19-ы Обаманың бейнесімен, ал қалған біреуі МакКейннің бейнесімен болатын» дейді ол. Оның айтуынша, қазірдің өзінде де Обаманың сувенирлеріне сұраныс өте жоғары. «Себебі, ол біздің ендігі президентіміз болды ғой» дейді ол. Республикалық кандидат, сенатор-демократ МакКейннің сувенирлеріне деген сұраныс мүлде жоқ екен.
Джон Лонг, мексикалық әріптесіндей емес, өте сақ. Табатын пайдасы жайлы ақпаратпен бөліскісі келмеді. Қайта, жауын-шашынды күндері саудасының дұрыс жүрмейтінін айтып шағынды.
АҚШ-қа Перуден жақында ғана келген 28 жастағы Джордж Францисконың жаймасында қарақұрым адам кәдімгідей баршылық екен. Өйткені, ол көрші саудагерлер секілді емес, бірнеше дана сатып алатын адамға жеңілдік қарастырыпты. Туристердің арзан нәрседен қашпайтыны белгілі. Еске салатын дүние, бүкіл сувенирлер иә Қытайда, иә болмаса, Латын Америкасы елдірнде жасалынған.
«Сатылған заттардың ішінде Обамаға қатысты сувенирлердің үлесі 80% тең. Ал МакКейнге қатысты сувенирлердің үлесі бар-жоғы 20%» дейді ол. Жаймасындағы саудаға оның көңілі тоқ.
Вашингтондағы кітап дүкендерінде де дәл осындай жағдай. Қаладағы «Borders Books», кітап дүкендері жүйесінде Обаманың «The Audacity of Hope» және «Dreams from My Father» атты кітаптарына сұраныс мол екен. Кітаптарды, кісінің көзі бірден түсетіндей етіп, есіктен кірген беттегі жерде жақсылап, безендіріп қойған. Бұған қоса, Мишель Обаманың кітабы мен екеуінің биографиялары жайлы кітаптар көрнекті орын алған.
МакКейннің кітаптары көзге түспей, біраз іздеуге тура келді. Кітап дүкенінің қызметкері Майктың айтуына қарағанда, Обаманың кітаптарына сайлауға дейін де, сайлаудан кейін де сұраныс мол болған. Ал МакКейннің кітаптарына деген сұраныс өте төмен деңгейде. Ол, тіпті Обаманың кітабын сұраушылар санының артып бара жатқанын айтады.
Біздің өзіміз, кітап кассасында кезекте тұрған бірнеше адамның қолынан Обаманың кітабын байқадық. Роберт Адамс есімді Вашингтон тұрғыны, болашақ президентінің шығармасын сатып алу үшін, әдейі кітап дүкеніне бас сұғыпты. «Мен сайлауда МакКейнге дауыс бергем. Бірақ, енді Обама келесі 4 жылға президенттікке сайланғандықтан, ол туралы дұрысырақ білуге тура келеді» дейді ол.

PS. Бұл уақытта, Ақ Үй АҚШ-тың 44-президенті және Ақ Үйдің келесі қожайыны Барак Обаманың инаугурация рәсіміне дайындықты бастап жіберді. Ақ Үй сыртында құрылыс жұмыстары қызу түрде жүріп жатыр.
Инаугурация, 2009 жылдың 20-қаңтарында өтеді.

44-й президент США


Американцы празднуют победу Барака Обамы на президентских выборах. Улицы Нью-Йорка, Вашингтона, Кливленда и других крупных городов парализованы толпами сторонников победившего демократа, скандирующими главный лозунг предвыборной кампании своего кандидата: "Перемены!".

Победа Барака Обамы на президентских выборах в США стала свершившимся фактом. Его кандидатуру поддержали более 330 выборщиков (вместо необходимых 270 голосов) и 52 процента избирателей. Явка избирателей в день голосования побила все рекорды. Из-за ажиотажа перед избирательными участками выстраивались очереди, а в ряде штатов электронные машины для голосования давали сбои.Избранный президент уже обратился со своей первой речью в новом качестве, поблагодарив сторонников за оказанную ему поддержку.- Эти выборы показали, что США по-прежнему остаются страной, в которой возможно осуществление любой, самой невероятной мечты, - заявил Барак Обама.Одним из первых нового хозяина Белого дома поздравил действующий президент Америки Джордж Буш.- Вы только что встали на один из самых великих жизненных путей, которые только может прожить человек, - сказал он.В день выборов на избирательных участках Огайо, где я присутствовала, таких очередей, как, допустим, в Пенсильвании или Флориде, не было. А все из-за того, что жители Огайо прислушались к призыву демократической партии и проголосовали заранее. Избирательные участки штата открылись в 6.00 утра, а уже через три часа многие из них были почти пусты.Самым последним на избирательном участке Ньюбург Хейтс города Кливленда голосовал Джеймс Вессен, который пришел за полчаса до его закрытия. На мой вопрос: "Почему вы так поздно пришли?" - он ответил, что до последнего момента не знал, кого поддержать.- И вот решил. За Обаму буду голосовать! - сказал Джеймс Вессен.Джозеф Уайт, профессор по политическим наукам Case Western Reserve University города Кливленда, считает, что некоторые неопределившиеся избиратели, даже будучи республиканцами, колебались проголосовать за МакКейна. И все из-за Сары Пэйлин. Надо отметить, что демократы удачно использовали "эффект Сары Пэйлин", который де-факто стал "дефектом Сары Пэйлин".Вообще, позиция некоторых американцев при выборе своего кандидата порой очень удивляла. Так, жительница Кливленда Элхам проголосовала за МакКейна, но ей очень нравится персона кандидата-демократа.Вернемся к профессору Уайту, который исключает проявление расового вопроса на этих президентских выборах.- Может, для кого-то в южных штатах цвет кожи кандидата в президенты и имеет значение, но эффект от этого очень незначительный, - убежден он. - Американцы, которым меньше 40 лет, особо не комплексуют по расовому вопросу.Слова профессора Уайта опровергает волонтер предвыборной кампании Барака Обамы Надир Мехур Мустафа.- В процессе агитации один из горожан сказал мне, что не стал бы голосовать за Обаму, если даже он был бы самым последним человеком на свете. Я понимаю это как абсолютное проявление расизма, - говорит Надир Мустафа.По словам Джулии Шерсон, исполнительного директора кливлендского отделения "Американо-исламского совета", американское общество, к сожалению, разделено на всевозможные группы по интересам.- По сравнению с нами канадцы представляют собой единую нацию, - убеждена она.Так или иначе, но вчера Америка сделала свой выбор. И с этим надо считаться.

"Барак Обаманы қолдаймыз"



«Ол өзгеше, біз оны сол үшін де қолдаймыз» бұл пікірді Кливленд, Огайодағы этникалық топ өкілдерінің аузынан жиі естуге болады. Өзгеше адам—сенатор-демократ Барак Обама.


Егер этникалық топтар өзгеше деген сөзді Обаманы жақын тартып айтатын болса, республикалық партия өкілдері бұл сөзді сайлаушыларды демократ кандидаттан алыстату үшін пайдаланады.
АҚШ вице-президенттігіне үміткер Сара Пэйлиннің сайлаушыларымен кездескен кезінде «Ол өзгеше. Ол біз сияқты емес» деп Барак Обама туралы айтқан пікірі, этникалық топтардың шымбайына батыпты.
«Бұл сөзі арқылы Пэйлин нені аңдатқысы келді? Обаманың нәсілінің өзгешелігін бе, жоқ әлде, оның құндылықтарының өзінікінен ерекшеленетіндігін бе?» деп таңданады араб нәсілді америкалық Нәдір Мехур Мұстафа. Нәдір Мұстафа үшін Обама шындығында да өзгеше. «Не үшін өзгеше?» деп сұраймыз біз. «Жо-жоқ, мен оны нәсіліне бола қолдамаймын. Алайда, нәсілінің өзгеше екендігі онсыз да айқын ғой. Оны ескермеу мүмкін емес. Бірақ, мен үшін өзгешелігі оның ерекшелігінде, оның ұстанған бағытының ерекшелігінде. Ол мүлде басқаша» дейді Нәдір Мұстафа.
Нәдір Мұстафа палестин текті араб. Ата-анасы әлі күнге дейін Сауд Арабиясында тұрады. Өзі американ азаматы. Оның айтуынша, америкалық мұсылмандар негізінен, республикалық партияның қолдаушылары болған. Бірақ, 2001 жылдан бастап Буш әкімшілігінің жүргізген саясатынан көңілі қалған мұсылмандардың саяси бағыты өте қатты өзгерген. «Соңғы жылдары мұсылмандар қатты сынға түскендіктен, көзқарастары да өзгерді. Қазір, консерватор- республикандықтардан гөрі, либерал-демократтар бізге әлденеше жақын» дейді ол.
MBA мамандығына ие Нәдір қазір Обаманы сайлау кампаниясында ерікті (volunteer) болып жұмыс істейді.
Американ-Ислам Кеңесінің Кливленд бөлімінің директоры, Ислам дінін қабылдағанына көп уақыт өте қоймаған Джулия Шерсон «Біздің құндылықтарымыз, республикалық партия құндылықтарына әлдеқайда жақын еді. Алайда, Буш саясатынан кейін мұсылмандардың демократиялық партия қатарына жаппай өтуі байқалды» дейді.
Республикалық партия, отбасының беріктігін, діншілдікті қолдайтын болса, демократиялық партия аборт жасауға, дәстүрлі емес жыныстық қарым-қатынастарға еркін көзқарас ұстанады. Сонымен қатар, аса діншіл емес азаматтар да демократиялық партия қатарынан көбірек табылады.
Огайодағы мұсылмандар кемінде 10 этникалық топтан құралған. Огайодағы дауыс беру құқығы бар мұсылмандар саны 200.000 адам. Штаттағы саны жағынан тез өсіп келе жатқан қауымдастық.
Кливлендтегі еврей қауымдастығының өкілі Нина Уэйн де Барак Обаманың кандидатурасын қолдайды. Нинамен кездесудің реті келмеді, телефонмен ғана сөйлестік. Огайодағы көптеген еврейлері секілді, ол қара күз келісімен Флорида штатына көшеді екен.
Обаманың сайлаудағы қарсыласы МакКейннің ашық түрде еврей мәселесін көтеріп жүргеніне қарамастан, Нина Уэйн үшін, Барак Обама АҚШ президенті болуға тұрарлық кандидат.
Естеріңізге салсақ, Обаманың «Иран президенті Махмуд Ахмадинеджадпен кездесіп, келіссөз жүргізер едім» деген мәлімдемесі МакКейн тарапынан ғана емес, еврей қауымдастығы тарапынан да үлкен сынға ұшыраған. Джон МакКейн: «Израильді жер бетінен жойып жіберу керек» дейтін адаммен қалай ғана кездесуге болады» деп сынап, Израиль қауіпсіздігін қамтамасыз етуде өзін Обамадан гөрі сенімдірек етіп көрсетсе, еврей сайлаушылары Обаманың президент болуына күдіктене қарай бастапты. Бірақ, Уэйн «Соғысқаннан гөрі, кездесіп, мәселені талқылаған жөн» дейді.
Еврей ұлтының өкілі Нина Уэйннің Обаманы болашақ президент ретінде қабылдауы араб Нәдір Мұстафаның ойымен сәйкес келеді. «Ол өзгеше. Оның көзқарасы өзгеше. Ол керемет. Мен оны сондықтан да қолдаймын» дейді Нина. Республикалық-еврейлер Обаманың мұсылман әлеміне жақындығы жайлы ақпарат таратып, оның Иран хақындағы позициясын талқылап жатқанда, Нина күйеуі Норман Уэйн екеуі еврей қауымдастығына арнап, жолдау жолдапты. «Сенатор Обаманы қаралап жатқанда біз үн- түнсіз отыра алмаймыз» деп басталады олардың жолдауы. «Jews News» газетінде жарияланған бір беттік жолдау үшін 2 мың АҚШ долларын төлепті.
Негізінен, Американ Еврей комитетінің сауалнамасына қарағанда, еврейлер, дәстүрлі түрде демократтарды жақтайды екен. Саны жағынан аса көп болмаса да, Кливлендтегі еврей қауымдастығы ықпалды болып есептелінеді.
Испантілді америкалықтар да бұл сайлауда Обаманы қолдайды. Бұл қауымдастық та, дәстүрлі түрде демократтарды жақтайды екен.
Кливлендтегі Hispanic Political Action Committee президенті Хьюго Уризардың айтуына қарағанда, АҚШ жаңа саяси бағытқа зәру. «Буш саясатының әсерінен мемлекет имиджі зардап шекті. Обаманың Америка имиджін өзгертетіндігіне сенемін» дейді Уризар.
Испантілді америкалықтардың республикалық партиядан көңілі қалатын тағы бір тұсы, Уризардың айтуына қарағанда, «Латын Америкасы елдері қаржылық көмекті АҚШ- тан гөрі Қытайдан көбірек алып отыр. АҚШ Оңтүстік Америкаға көңіл бөлмей қойды».
Испантілді америкалықтардың Огайодағы саны 350.000 адам болса, Кливлендтегі саны 120.000.
Егер Хьюго Уризар сайлау учаскесіне барып, дауыс берер кезде, кандидаттың АҚШ мүддесімен қатар Латын Америкасы елдерінің мүдесіне жауап беруіне көңіл аударса, араб пен еврей Таяу Шығыстағы жағдайға жаны ашыса, қытай тектес американ азаматы Маргарэт Вонгты кандидаттың Қытайға қатысты ұстанатын саясаты аса алаңдатпайды. Өйткені, оның айтуынша, «Америкадағы қытайлар Қытайдағы қытайлардан біраз ерекешеленеді».
Вонг та Барак Обаманы қолдайды. «Обаманың елге әкелетін өзгерісі біз үшін өте қажет» дейді ол. Вонг АҚШ-қа 1968 жылы көшіп келген. Қазір Кливлендтегі үлкен жетістікке жеткен заңгерлердің бірі.
Бір ескеретін нәрсе, Азиялық-америкалықтар бұл жолғы сайлауда аса белсенді. Кливлендтің Чайнтаунындағы дүкен, мейманханаларда «Asian-Americans and Pacific islanders for Obama» деген плакаттарды жиі кездестіруге болады.
Жергілікті журналист, бүкіл өмірін Кливлендте өткізген Роберт Смитстің айтуынша, әдетте, азиялық-америкалықтар өте момын болып келеді. Саяси мәселлерде белсенділік таныта қоймайды. Ол азиялық-америкалықтардың бұл жолғы белсенділігіне таңданады да.
Кливлендте 10.000 қытай болса, өзге де азиялық- америкалықтардың саны 50 000 астам.
Этникалық топтардың аса ауқатты өкілдері республикалық партия кандидатын қолдайды, өйткені, Барак Обаманың салық саясаты көңілдеріне қош келмейді.
Дегенмен, этникалық топтар негізінен демократиялық партия кандидатына дауыс бермек.
Араб текті америкалық Нәдір Мехур Мұстафа айтпақшы, «Обама американ арманының белгісі іспетті. Оның жолдауы америкалықтарды біріктіруге арналған».


Кливлендтің халқы 500 000 таяу болса, Огайода 11 млн. халық тұрады.

Сайлаудағы идеологиялық әсер




АҚШ бүгінде, идеологиялық түрде екіге жарылып отыр, дейді профессор Джозеф Уайт. «Әрине, коммунизмнің капитализмге деген қарсылығы сияқты емес, дегенмен, демократтар мен республикалықтар арасы қатты ажырап кетті» дейді ол.
Екі партия сайлаушылардың 45-45 % пайызынан дауысқа ие болса, қалған 10 пайызы кімге дауыс берерін білмей абдырап қалады екен. Сайлаудың басталуына бірнеше сағаттар қалғанымен, зерттеулерге қарағанда, әр штатта 4-5 пайыз кімге дауыс беретінін әлі шеше қоймаған. Мәселен, Огайо штатында, респонденттердің 49 % Обамаға дауыс береміз десе, 46% МакКейнге дауыс береміз деген. Ал сайлаушылардың 3 % әлі кімге дауыс берерін білмейді.
Профессор Уайт, бұл жағдайды қалай түсінерін білмейді. «Жұрттың бәрі кімге дауыс берерін шешкен. Ал мыналар әлі білмейді. Бұлар, иә болмаса, ақымақ, ия болмаса, әлі күнге дейін қажетті ақпаратқа қол жеткізбеген» дейді.
Оның пайымдауынша, Сара Пэйлиннің вице-президенттікке түсуі көп адамды кімді таңдарын білмей сарсылтып қойған.
Оның білуінше, ата-бабаларынан бері республикалықтар болып келген отбасылар бар. Бірақ, ол отбасындағы жас сайлаушы, Сара Пэйлинді көріп, «Ой құдайым, мен бұл әйелге дауысымды еш бере алмаймын» деуі мүмкін.
Демократтар Сара Пэйлин эффектісін МакКейннің анти--жарнамасы ретінде өте жақсы пайдаланды. «МакКейннің, президент болып сайланған күннің өзінде, мерзімінің соңына дейін, Ақ үйде отыруы екіталай. Сара Пэйлинді Президент ретінде елестетіп көріңізші!!!» дейді жарнамадағы үрейлі дауыс.
Скот Китердің айтуына қарағанда, Сара Пэйлиннің вице-президент кандидаттығына таңдалуы республикалықтарға негативті әсер еткен. Pew Research Center «Пэйлин вице-президент болуға қажетті деңгейде ме?» деген сауалнама жүргізген кезде, алғашқы аптада респонденттердің 42 пайызы «Ия» деп жауап берсе, екінші аптада бұл деңгей 32 пайызға дейін төмендеген.
Бірақ, Барак Обама факторы да сайлаушылардың сенімді болмауына қажетті деңгейде әсер етуі мүмкін. Кливленд тұрғыны, Альберт есімді музыкант, дауысын тіркеген демократ болғанымен, Обаманы қолдауға сенімді емес. Өйткені, ол праймеризде (партияның ішінде өтетін сайлау) Хиллари Клинтонды жақтаған. Клинтон, Огайодағы праймериз кезінде жеңген еді.
Америкалықтардың позициясы қызықты. Мәселен, Элхам есімді Кливленд тұрғыны, сайлау учаскесіне бірнеше күн бұрын барып, республикалық кандидатқа дауыс берген. Бірақ, Обаманың жеңуін қалайды. «Маған Обама ұнайды» дейді ол.

«Америка бірнеше топтарға бөлініп, қазіргі күні бір ұлттан гөрі, бөлек-салақ қоғамды еске түсіреді» дейді Джулия Шерсон. Оның ойынша, республикалық партия бұл бөліну элементтерін өте жақсы пайдаланып отыр.
«Бізге қарағанда, Канада халқы бір ұлтқа көбірек ұқсайды» дейді ол.
Әрі, сайлау алдындағы әртүрлі бөлінушіліктер қоғамда біраз уақытқа дейін кері әсерін қалдырады.